Schamhart: “Wij zetten een pilot op in de Culemborgse wijk EVA Lanxmeer. Aan grotere installaties hebben we daar een zonnedak, een laadplein en een warmtepomp bij het wijkwarmtebedrijf Thermo Bello. Daarnaast hebben we als doel om eind augustus 50 huishoudens te werven met een eigen warmtepomp, elektrische boiler of booster (van lage-temperatuurnet naar warmtapwatervoorziening) en natuurlijk slimme was- en afwasmachines. Er zijn net flyers huis-aan-huis verspreid.”  

Het idee is om bij deze installaties ‘kastjes’ te plaatsen die het verbruik over de dag vastleggen en apparaten aan of uit kunnen schakelen. In Nederland is dit bijvoorbeeld ontwikkeld door Lyv , dat ook partner is in het project. Als je die gebruiksgegevens aggregeert en combineert met prijzen op de onbalansmarkt kan je gebruikers informeren over mogelijke kostenbesparing of, als ze daar toestemming voor geven, apparaten in- of uitschakelen op momenten dat dat financieel het voordeligste is. Hiervoor gaan we binnen het project een app ontwikkelen. Schamhart: “Voorlopig moeten we nog veel uitzoeken, dus gaan we nog niet écht handelen op de onbalansmarkt, het wordt ‘schaduwdraaien’. Het is bijvoorbeeld nog de vraag of een aggregator (zie kader) met deze assets groot genoeg is om zinvol de markt op te gaan.” 

Hoe komt een Culemborgse wijk in een Europees project verzeild? Schamhart: “Het is aangedragen door Siward Zomer van Energie Samen, we hebben het opgepakt als Energie Samen Rivierenland. Want voor een Europees project is het Culemborgse Vrijstad Energie te klein; als projectleider doe ik het er eigenlijk zo’n beetje bij, maar ik krijg bijvoorbeeld dagelijks wel 20 mails over dit project; eigenlijk moet je iemand hiervoor apart aanstellen.” 

Het Europese budget is ongeveer zes miljoen euro, waarvan ongeveer zes ton voor de Nederlandse projecten. Waar de pilot in Culemborg werkt vanuit de lokale assets, kijkt Taco Kuiper, programmamanager Flexibiliteit bij Energie Samen, naar het landelijk niveau, zowel juridisch als financieel. Kuiper: “Een energiecoöperatie kan bijvoorbeeld heel actief worden op de onbalansmarkt, maar heeft ook een contract met een energiebedrijf over productie. Dat kan wringen. Misschien niet eens zozeer bij het energiebedrijf zelf, maar dan wel bij de achterliggende BRP (zie kader). De vraag is: welke afspraken zijn hiervoor nodig, met welke partijen en hoe moet je die vastleggen? Misschien is het alleen werkbaar als we een coöperatieve BSP (zie kader) combineren met eigen BRP. Verder is er inzicht nodig in omvang; zowel van de markt als van de behoefte bij de leden. En natuurlijk kijken we ook naar financiën: is er een business case? Voor opzet en exploitatie van een coöperatieve BSP/BRP aggregator moet je kosten maken, zowel voor het aansturen van assets, uitvoeren van marktanalyses en daadwerkelijk handelen op de onbalansmarkt. Die kosten moet je terug kunnen verdienen.” 

Wat kunnen we verwachten als die business case er blijkt te zijn? Kuiper: “We hopen binnen twee jaar een dienstenbedrijf Flex op te zetten zodat leden van Energie Samen en misschien ook Windunie klant én lid kunnen worden bij een coöperatieve BSP/BRP aggregator. Via Flex zouden ze ook hulp moeten kunnen krijgen bij flexprojecten, net zoals nu vanuit de dienst Wind en Zon bij ontwikkeling van opwekprojecten.” 

Kan het coöperatief? 

BSP 

Balance Service Provider: handelt met Tennet op de onbalansmarkt. De BSP heeft een of meer ‘assets’ in de portefeuille die op verzoek meer of minder stroom kunnen gebruiken (of aanleveren). Escozon is bijvoorbeeld de BSP voor het flexproject bij energiecoöperatie Endona. BSP’s bestaan al langer, maar coöperatieve BSP's nog niet. 

Aggregator 

In vergelijking met een gascentrale of een bedrijf als Hoogovens zijn de meeste coöperatieve projecten klein. Het is dus nodig om veel assets te combineren. We hebben het dan over een BSP/aggregator. Die aggregatiefunctie is relatief nieuw. 

BRP 

Balance responsible party (ook wel balansverantwoordelijke of programmaverantwoordelijke partij genoemd): de partij die daadwerkelijk handelt op de elektriciteitsmarkt. Om het net in balans te houden moet de BRP op de elektriciteitsmarkt net zoveel inkopen als dat zij verkoopt. Er is (nog) geen coöperatieve BRP. Coöperatieve energieleverancier Energie van Ons heeft bijvoorbeeld Eneco als BRP. 

Bezig met onbalans? Laat het ons weten! 

Ben je van plan of geïnteresseerd om ook te proeven aan de onbalansmarkt? Neem contact op met Taco Kuiper, taco.kuiper@energiesamen.nu of 06-53490851. Kuiper: “We kunnen input van leden goed gebruiken om de business case scherper te krijgen en ook zijn we geïnteresseerd in de huidige contracten met energiebedrijven. Dus leden die willen meehelpen aan een coöperatieve flex-partij zijn van harte welkom.” 

Meer info:   

ACCEPT op onze website
Europese website ACCEPT
Vrijstad Energie
Lyv
Energie Samen Rivierenland